Η σπιρομέτρηση είναι μια απλή και εντελώς ανώδυνη εξέταση, διάρκειας 10 λεπτών που διενεργείται για να ελεγχθεί η αναπνευστική λειτουργία. Αποτελεί ίσως την πιο χρήσιμη εξέταση που πραγματοποιεί ο πνευμονολόγος διότι μας δίνει σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία των πνευμόνων. Ουσιαστικά μέσω της σπιρομέτρησης αξιολογείται κατά πόσο η ροή του αέρα που υπάρχει στους πνεύμονες γίνεται ανεμπόδιστα. Στην ουσία με τη σπιρομέτρηση υπολογίζεται ο όγκος του εκπνεόμενου αέρα και η ταχύτητα με την οποία αυτός εκπνέεται.
Με ποιον τρόπο πραγματοποιείται η σπιρομέτρηση;
Η σπιρομέτρηση πραγματοποιείται με τη βοήθεια ενός ειδικού οργάνου του σπιρόμετρου. Αρχικά ο ασθενής πρέπει να τοποθετήσει το επιστόμιο του σπιρόμετρου στα χείλη του και να το σφίξει όσο μπορεί. Έπειτα θα πρέπει :
- να πάρει μια βαθειά εισπνοή
- να εκπνεύσει τον αέρα όσο πιο γρήγορα και με όσο περισσότερη δύναμη μπορεί
- να εξακολουθήσει να εκπνέει για τα επόμενα έξι δευτερόλεπτα
Η ανωτέρω διαδικασία επαναλαμβάνεται τουλάχιστον δύο φορές.
Ποιοι πρέπει να κάνουν σπιρομέτρηση;
Σπιρομέτρηση θα πρέπει να κάνουν:
- όσοι ανήκουν ή ανήκαν στην κατηγορία των καπνιστών και είναι άνω των 40 ετών
- όσοι εμφανίζουν έντονο βήχα
- όσοι έχουν συχνά δύσπνοια
- όσοι αισθάνονται βάρος στο στήθος
- όσοι έχουν συριγμό κατά την αναπνοή
- όσοι πάσχουν από κάποια νόσο των πνευμόνων
- όσοι λαμβάνουν φάρμακα ή πάσχουν από παθήσεις που ενδέχεται να επηρεάσουν τους πνεύμονες
Ποιες παθήσεις μπορεί να διαγνώσει η σπιρομέτρηση;
Η σπιρομέτρηση μπορεί να ανιχνεύσει όλες σχεδόν τις νόσους που αφορούν το αναπνευστικό σύστημα, όπως :
- Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
- Βρογχικό άσθμα
- Διάμεση πνευμονοπάθεια
- Εμφύσημα
- Βρογχεκτασίες
- Βρογχιολίτιδα
- Κυστική ίνωση
Προετοιμασία για τη σπιρομέτρηση
Επειδή τα αποτελέσματα ενδέχεται να επηρεαστούν από κάποιες δραστηριότητες όπως για παράδειγμα το κάπνισμα, η κατανάλωση φαγητού ή καφέ και η έντονη άσκηση, καλό θα ήταν να τα αποφύγετε. Επίσης στην περίπτωση που πάσχετε από πνευμονοπάθεια θα πρέπει να διακόψετε για κάποιο διάστημα τη φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείται, πάντα σε συνεννόηση με το γιατρό σας.
Προβλήματα που μπορεί να προκύψουν κατά τη σπιρομέτρηση
Συνήθως κατά τη σπιρομέτρηση δεν παρουσιάζονται προβλήματα ωστόσο επειδή η εξέταση απαιτεί πολύ δυνατές εκπνοές ενδέχεται ορισμένοι ασθενείς λόγω της υπερπροσπάθειας να αισθανθούν ζάλη ή κόπωση. Στην περίπτωση που συμβεί κάτι τέτοιο ενημερώστε το γιατρό, ξεκουραστείτε για λίγο και επαναλάβετε την εξέταση.
Σπιρομέτρηση : φυσιολογικά αποτελέσματα
Η σπιρομέτρηση μετρά τις τιμές FEV1 που δείχνει την ποσότητα του εκπνεόμενου αέρα κατά το πρώτο δευτερόλεπτο και την FVC που δείχνει τη συνολική ποσότητά του. Ο πνευμονολόγος συγκρίνει τα αποτελέσματα με τον πίνακα φυσιολογικών τιμών που είναι κοινές για όλους τους ανθρώπους. Εάν δεν υπάρχει απόκλιση ή υπάρχει και είναι αμελητέα τότε τα αποτελέσματα είναι φυσιολογικά και δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας.
Σπιρομέτρηση : παθολογικά αποτελέσματα
Στην περίπτωση που τα αποτελέσματα έχουν μεγάλη απόκλιση από τις φυσιολογικές τιμές τότε ο πνευμονολόγος θα σας χορηγήσει ένα φάρμακο και θα σας ζητήσει να επαναλάβετε τη σπρομέτρηση μετά από λίγα λεπτά. Εάν υπάρξει ανταπόκριση στο φάρμακο και η αναπνοή βελτιωθεί η βλάβη ίσως να είναι αναστρέψιμη. Σε κάθε περίπτωση ο πνευμονολόγος με βάση το ιστορικό σας και τα αποτελέσματα της εξέτασης θα κρίνει εάν πάσχετε από ΧΑΠ, βρογχικό άσθμα ή κάποια άλλη νόσο.
Σπιρομέτρηση : ποια η χρησιμότητα της εξέτασης
Με τη σπιρομέτρηση ελέγχουμε :
- την επίδραση του καπνίσματος στους πνεύμονες
- το πόσο καλά λειτουργούν οι πνεύμονες
- εάν υπάρχει στένωση των αεραγωγών
- την πορεία των χρόνιων νοσημάτων
- την πραγματική ηλικία των πνευμόνων
- τις πρώιμες αλλαγές στη λειτουργία των πνευμόνων