Το εμβόλιο γρίπης ή αλλιώς αντιγριπικό εμβόλιο είναι το σημαντικότερο μέσο πρόληψης για την προστασία από τις ιογενείς λοιμώξεις που προσβάλλουν το αναπνευστικό σύστημα. Πρόκειται ουσιαστικά για τη μοναδική ασπίδα του οργανισμού έναντι της γρίπης και για τον πιο αποτελεσματικό τρόπο πρόληψης της εξάπλωσής της.
Τι είναι τα εμβόλιο γρίπης;
Τα εμβόλια γρίπης παρασκευάζονται από αδρανοποιημένους ιούς ή από κεκαθαρμένα αντιγόνα (μικρά τμήματα του ιού) που προκαλούν γρίπη. Η σύνθεσή τους διαφοροποιείται κάθε χρόνο ανάλογα με τη σύσταση του ιού που αναμένεται να λάβει διαστάσεις πανδημίας. Τα εμβόλια γρίπης ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού και προκαλούν την παραγωγή αντισωμάτων. Ο ιός που εισέρχεται στον οργανισμό προκαλεί ανοσία έναντι του ιού και σε καμία περίπτωση δεν υπάρχει κίνδυνος το άτομο να νοσήσει εξ αιτίας αυτού.
Εμβόλιο γρίπης : Ποιοι πρέπει να τα πραγματοποιούν;
Τα εμβόλια γρίπης θα πρέπει να γίνονται οπωσδήποτε από όσους ανήκουν στις λεγόμενες ομάδες υψηλού κινδύνου (ευπαθείς ομάδες). Αυτοί είναι :
- γιατροί και νοσηλευτές
- γυναίκες κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης
- άτομα άνω των εξήντα ετών
- όσοι εργάζονται σε βρεφονηπιακούς σταθμούς
- όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη
- όσοι ανήκουν στην κατηγορία των παχύσαρκων
- όσοι πάσχουν από καρδιακή, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια
- όσοι πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή άσθμα
- όσοι πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα
- οι τρόφιμοι ιδρυμάτων
- όσοι πάσχουν από δρεπανοκυτταρική αναιμία
- τα παιδιά που λαμβάνουν χρόνια αγωγή με ασπιρίνη
- όσοι ανήκουν στην κατηγορία των καπνιστών
Εμβόλιο γρίπης : Ποιοι δεν πρέπει να τα πραγματοποιούν;
Τα εμβόλια γρίπης δεν πρέπει να γίνονται από άτομα που παρουσίασαν σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε εμβολιασμό κατά το παρελθόν, από άτομα που έχουν αλλεργία στα αυγά (πράγμα εξαιρετικά σπάνιο) και από όσους βρίσκονται σε εμπύρετη κατάσταση.
Πότε πρέπει να γίνεται εμβόλιο γρίπης;
Η ιδανικότερη περίοδος για να πραγματοποιηθεί ο εμβολιασμός είναι από τον Οκτώβριο έως τα μέσα Νοεμβρίου. Ο οργανισμός χρειάζεται περίπου δύο εβδομάδες για να αναπτύξει αντισώματα και η ανοσία έναντι του ιού της γρίπης έχει διάρκεια ένα έτος. Ωστόσο μπορεί να πραγματοποιηθεί ακόμη και κατά την περίοδο έξαρσης της γρίπης και γενικά δεν υπάρχει κάποιος χρονικός περιορισμός. Ο εμβολιασμός δεν χρειάζεται σε καμία περίπτωση να επαναληφθεί σε αντίθεση με όσα διαδίδονται πως οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να επαναλάβουν το εμβόλιο στα τέλη του χειμώνα. (Η αντίληψη πως η προστασία του εμβολίου μειώνεται πιο γρήγορα στα ηλικιωμένα άτομα είναι ανυπόστατη).
Εμβόλιο γρίπης : Υπάρχει κίνδυνος παρενεργειών;
Οι παρενέργειες που ενδέχεται να προκύψουν από τα εμβόλια γρίπης είναι λίγες και ουσιαστικά ήσσονος σημασίας. Οι συνήθεις παρενέργειες είναι τοπικές ή συστηματικές. Οι τοπικές εκδηλώνονται με οίδημα, ερυθρότητα και πόνο στο σημείο που έγινε η έγχυση. Οι συστηματικές εκδηλώνονται με ρίγη, κεφαλαλγία, αρθραλγία,πυρετό και αίσθημα κόπωσης.
Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις ενδέχεται να προκύψουν νευραλγία, θρομβοπενία παροδικού χαρακτήρα και νευρολογικές διαταραχές.
Γιατί το εμβόλιο γρίπης είναι διαφορετικά κάθε χρόνο;
Η σύσταση των εμβολίων της γρίπης είναι διαφορετική κάθε χρόνο. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν πολλά στελέχη γρίπης τα οποία διαφέρουν γενετικά. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας κάθε χρόνο μελετά και αξιολογεί ποια στελέχη γρίπης είναι πιθανόν να προκαλέσουν πανδημία τους μήνες που θα ακολουθήσουν. Έτσι παρασκευάζονται πολυδύναμα εμβόλια που εμπεριέχουν τα τρία πιο πιθανά στελέχη για εκείνη τη χρονιά και δίδονται στην κυκλοφορία για να προστατεύσουν κυρίως τα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Εμβόλιο γρίπης και προστασία
Το να κάνει κάποιος το εμβόλιο του ιού της γρίπης δεν αποκλείει εντελώς το ενδεχόμενο να νοσήσει. Τα εμβόλια γρίπης προστατεύουν σε ποσοστό 70 έως 90% το άτομο που το πραγματοποίησε αφού παρέλθουν 2 με 3 εβδομάδες. Στην ουσία ακόμη και αν το άτομο νοσήσει μειώνουν τις επιπλοκές , τη βαρύτητα και τη θνησιμότητα της γρίπης.
Εμβόλιο γρίπης και παιδιά
Τα εμβόλια γρίπης μπορούν να πραγματοποιηθούν σε βρέφη ηλικίας 6 μηνών και άνω. Τα βρέφη και τα παιδιά που εμβολιάζονται έχουν ανεπτυγμένα αντισώματα έναντι του ιού της γρίπης. Ειδικότερα στα βρέφη και στα μικρά παιδιά έως 3 ετών συνιστάται η χορήγηση δύο δόσεων εμβολίου, με τη δεύτερη να πραγματοποιείται 4 εβδομάδες μετά τον πρώτο εμβολιασμό για καλύτερη και πληρέστερη προστασία.
Εμβόλιο γρίπης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης
Τα εμβόλια γρίπης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι όχι μόνο ασφαλή αλλά και απολύτως απαραίτητα. Στην περίπτωση που μία έγκυος νοσήσει και δεν έχει εμβολιαστεί υπάρχει υπερδιπλάσια πιθανότητα να χρειαστεί να νοσηλευτεί σε μονάδα εντατικής θεραπείας θέτοντας σε θανάσιμο κίνδυνο όχι μόνο την ίδια αλλά και το αγέννητο μωρό της. Η πραγματοποίηση του εμβολίου προστατεύει την έγκυο από το ενδεχόμενο να νοσήσει αλλά και το νεογέννητο κατά τους έξι πρώτους μήνες της ζωής του παρέχοντάς του αντισώματα για τον ιό.
Πόσο ασφαλές είναι το εμβόλιο γρίπης;
Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια πληθαίνουν οι φωνές περί μη καταλληλότητας των εμβολίων. Στη χώρα μας αλλά και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες διαδίδονται ανυπόστατες φήμες πως τα εμβόλια προκαλούν καρκίνο, αυτισμό, εξασθενούν το ανοσοποιητικό σύστημα, περιέχουν βλαβερές ουσίες κτλ, οι οποίες έχουν ως αποτέλεσμα οι άνθρωποι να διστάζουν ή να φοβούνται να πραγματοποιήσουν όχι μόνο το εμβόλιο της γρίπης αλλά όλα τα εμβόλια.
Το αντιεμβολιαστικό κίνημα μπορεί να αποδειχθεί ιδιαίτερα επικίνδυνο με απρόβλεπτες συνέπειες για τη δημόσια υγεία. Οι φήμες που κυκλοφορούν είναι εντελώς αβάσιμες και δεν στηρίζονται σε καμία απολύτως επιστημονική μελέτη. Τα εμβόλια είναι εγκεκριμένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και σκοπό έχουν μόνο να προστατέψουν και όχι να βλάψουν.