Ο πνευμονιόκοκκος είναι μία από τις κύριες αιτίες που προκαλούν πνευμονία βαριάς μορφής. Το βακτήριο του πνευμονιόκκου εκτός από πνευμονία είναι δυνατό να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, μέση ωτίτιδα και βακτηριαιμία. Επειδή το συγκεκριμένο βακτήριο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό στα αντιβιοτικά, το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου αποτελεί το καλύτερο μέτρο πρόληψης.
Tι είναι το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου;
Το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου ( πνευμονιοκοκκικό εμβόλιο) παρασκευάζεται από κεκαθαρμένα πνευμονιοκοκκικά πολυσακχαριδικά αντιγόνα που λαμβάνονται από 23 διαφορετικούς τύπους πνευμονιόκοκκου και καλύπτουν το 90% των οροτύπων που ευθύνονται για λοίμωξη των πνευμόνων.
Γιατί πρέπει να πραγματοποιείται το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου;
Ο πνευμονιόκοκκος είναι ένα βακτήριο που μπορεί να θέσει σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία. Στην περίπτωση που εξαπλωθεί στους μήνιγγες , στα ώτα ή στο κατώτερο αναπνευστικό σύστημα προκαλεί αντίστοιχα μηνιγγίτιδα, ωτίτιδα και πνευμονία, ενώ στην περίπτωση που εισέλθει στο αίμα τότε προκαλεί βακτηριαιμία και κατ επέκταση σήψη ειδικά σε ανοσοκατασταλμένους ασθενείς. Όλα αυτά καθιστούν το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου απαραίτητο ειδικά για ηλικιωμένα άτομα άνω των 65 ετών και για όσους χαρακτηρίζονται από εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα.
Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου : Τύποι
Υπάρχουν δύο τύποι εμβολίων για την πρόληψη του πνευμονιόκοκκου. Το πρώτο (PCV13-Prevenar 13) δημιουργεί αντισώματα για 13 στελέχη του βακτηρίου και το δεύτερο (PPSV23-Pneumo 23) για 23. Μετά τη χορήγησή του ο οργανισμός χρειάζεται περίπου 2 εβδομάδες για να αναπτύξει επαρκή αντισώματα. Ο γιατρός θα κρίνει με βάση το ιστορικό εμβολιασμού, την ηλικία και τη γενικότερη κατάσταση της υγείας του ατόμου ποιο σχήμα εμβολιασμού θα πρέπει αν ακολουθηθεί. Το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου εντάσσεται στο σύστημα εθνικού εμβολιασμού, συνταγογραφείται και η πραγματοποίησή του γίνεται δωρεάν στα άτομα που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου.
Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου : Ποιοι πρέπει να εμβολιαστούν;
Θα πρέπει να εμβολιαστούν oι ακόλουθοι :
- βρέφη και νήπια
- άτομα άνω των 65 ετών
- όσοι πάσχουν από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή άσθμα
- όσοι πάσχουν από χρόνια ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια
- όσοι έχουν διαγνωσθεί με κίρρωση του ήπατος
- όσοι πάσχουν από καρδιαγγειακές παθήσεις
- όσοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη
- όσοι πάσχουν από δρεπανοκυτταρική αναιμία
- όσοι έχουν πραγματοποιήσει σπληνεκτομή
- όσοι πάσχουν από αυτοάνοσο νόσημα
- όσοι πάσχουν από HIV λοίμωξη
- όσοι έχουν διαγνωσθεί με κακοήθεια
- όσοι λαμβάνουν μακροχρόνια θεραπεία με κορτιζόνη
- όσοι έχουν πραγματοποιήσει μεταμόσχευση
- όσοι ανήκουν στην κατηγορία των καπνιστών
Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου : Πότε δεν ενδείκνυται η χορήγησή του;
Το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου δεν θα πρέπει να πραγματοποιείται στις εξής περιπτώσεις :
- όταν υπάρχει γνωστή ευαισθησία σε κάποιο από τα συστατικά του εμβολίου
- όταν το άτομο βρίσκεται σε εμπύρετη κατάσταση
- όταν έχει σημειωθεί σοβαρή τοπική αντίδραση σε προηγούμενη δόση
- Το PCV13 κατά την περίοδο της κύησης και της γαλουχίας
- Το PPSV23 κατά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης
Εμβόλιο πνευμονιόκοκκου : Παρενέργειες
Οι παρενέργειες που ενδέχεται να προκύψουν από τη χορήγηση του εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου είναι ήπιας έντασης και υποχωρούν σε μικρό χρονικό διάστημα. Οι πιο συχνά αναφερόμενες παρενέργειες είναι τοπικού χαρακτήρα, όπως οίδημα, ερυθρότητα και ευαισθησία στο σημείο που πραγματοποιήθηκε η ένεση. Σπανιότερα αναφέρονται συστηματικές παρενέργειες όπως πυρετός, διάρροια, κεφαλαλγία, εξάνθημα,εμετός, αρθραλγία, μυαλγίες και αίσθημα κόπωσης.
Πώς χορηγείται το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου;
Το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου χορηγείται είτε ενδομυϊκά είτε υποδόρια σε μία δόση σε παιδιά άνω των δύο ετών. Στα βρέφη έως 16 μηνών συνιστάται η χορήγηση του σε τέσσερις δόσεις. Ο επανεμβολιασμός όσον αφορά παιδιά ηλικίας κάτω των 10 ετών μετά από τρία έως πέντε έτη, ενώ όσον αφορά παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ή ενήλικες θα πρέπει να γίνεται κάθε πέντε με δέκα έτη. Το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα με το εμβόλιο κατά της γρίπης χωρίς να αυξάνεται ο κίνδυνος ή η ένταση των παρενεργειών απλά πρέπει το σημείο έγχυσης να είναι διαφορετικό.
Γιατί είναι σημαντικό το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου;
Η πρόληψη είναι πάντα η καλύτερη θεραπεία. Το εμβόλιο πνευμονιόκοκκου όπως και όλα τα άλλα εμβόλια αποτελούν τον ασφαλέστερο και αποτελεσματικότερο τρόπο ελέγχου των λοιμωδών ασθενειών. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως κάποιες δεκαετίες πριν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπων πέθαιναν από ασθένειες που σήμερα χάρη στην ανακάλυψη των εμβολίων έχουν εκλείψει. Όσον αφορά τις πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις που προλαμβάνει το συγκεκριμένο εμβόλιο, εκτός από την ταλαιπωρία που προκαλούν στον ασθενή, απαιτούν νοσηλεία, μεγάλο χρονικό διάστημα ανάρρωσης και οι επιπλοκές που ενδέχεται να προκύψουν μπορεί να αποβούν μοιραίες και να οδηγήσουν ακόμη και στο θάνατο.