Τις τελευταίες δεκαετίες μεγάλο ποσοστό καπνιστών αρχίζει να αντιλαμβάνεται τους σοβαρούς κινδύνους που επιφέρει η χρόνια έκθεση στον καπνό του τσιγάρου. Ειδικότερα τα τελευταία χρόνια, μετά την ψήφιση του αντικαπνιστικού νόμου το ενδιαφέρον των καπνιστών για διακοπή του καπνίσματος έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία περίπου 40.000 καπνιστές έχουν επισκεφθεί τα ιατρεία για διακοπή καπνίσματος προσπαθώντας να απαλλαγούν από αυτή την επιβλαβή συνήθεια.
Διακοπή καπνίσματος : ο ρόλος της νικοτίνης
Η νικοτίνη είναι μία εξαιρετικά εθιστική ουσία. Η έλλειψή της προκαλεί στερητικά συμπτώματα όπως η δυσκολία συγκέντρωσης, τα αυξημένα επίπεδα άγχους, η ευερεθιστότητα, οι διαταραχές κατά τη διάρκεια του ύπνου, η υπερκινητικότητα, το αίσθημα πείνας και φυσικά η έντονη επιθυμία για τσιγάρο. Οι καπνιστές θεωρούν πως η νικοτίνη τους βοηθά να χαλαρώσουν και να διαχειριστούν καλύτερα το άγχος. Στην ουσία δε συμβαίνει αυτό, απλά όταν εισέλθει στο αίμα, τα στερητικά συμπτώματα υποχωρούν γι’ αυτό θεωρούν λανθασμένα πως η νικοτίνη τους ηρεμεί. Αξίζει να σημειωθεί πως τα ενοχλητικά αυτά συμπτώματα υποχωρούν με την έλευση 2-3 εβδομάδων και πως κατά γενική ομολογία πρώην καπνιστών, δεν είναι τόσο έντονα όσο πιστεύεται. Πολλοί πρώην καπνιστές υποστηρίζουν πως αν ήξεραν πόσο ήπια είναι τελικά τα στερητικά συμπτώματα θα είχαν προχωρήσει νωρίτερα στη διακοπή του καπνίσματος.
Διακοπή καπνίσματος : οφέλη
Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος γίνονται άμεσα αντιληπτά :
Μόλις μισή ώρα μετά το τελευταίο τσιγάρο :
- η αρτηριακή πίεση επανέρχεται σε κανονικά επίπεδα
- ο καρδιακός παλμός επανέρχεται στο φυσιολογικό ρυθμό
Μετά από 8 ώρες :
- αυξάνεται η ποσότητα του οξυγόνου στο αίμα
- τα επίπεδα μονοξειδίου του άνθρακα επανέρχονται σε φυσιολογικά επίπεδα
Έπειτα από 24 ώρες :
- Βελτιώνονται οι αισθήσεις της όσφρησης και της γεύσης
Έπειτα από 72 ώρες :
- Η λειτουργία της αναπνοής ομαλοποιείται λόγω της χαλάρωσης των αεραγωγών των πνευμόνων
Έπειτα από 2 μήνες :
- η κυκλοφορία του αίματος βελτιώνεται
- είστε σε θέση να ανεβαίνετε σκάλες ή να γυμνάζεστε χωρίς να λαχανιάζετε
- αυξάνεται σε ποσοστό 30% η λειτουργία των πνευμόνων
Με την πάροδο 5 ετών :
- το ενδεχόμενο θανάτου από καρδιακή προσβολή μειώνεται περίπου στο μισό
Με την πάροδο 10 ετών :
- Οι πιθανότητες να εκδηλωθούν καρδιαγγειακά προβλήματα, εγκεφαλικά επεισόδια και καρκίνος του πνεύμονα είναι ίδιες με τα άτομα που δεν έχουν καπνίσει ποτέ
Διακοπή καπνίσματος : φαρμακευτικές μέθοδοι
Στις φαρμακευτικές μεθόδους περιλαμβάνονται υποκατάστατα νικοτίνης ή συγκεκριμένα φαρμακευτικά σκευάσματα που δρουν στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Διακοπή καπνίσματος : θεραπεία με υποκατάστατα νικοτίνης
Η θεραπεία με υποκατάστατα νικοτίνης είναι η πιο δημοφιλής φαρμακευτική προσέγγιση για την απεξάρτηση από το τσιγάρο.
Η θεραπεία αυτή βοηθά :
- στη μείωση των στερητικών συμπτωμάτων
- στη μείωση της έντονης επιθυμίας για τσιγάρο
Υπάρχουν 6 διαφορετικές μορφές θεραπείας υποκατάστατων νικοτίνης :
- η τσίχλα
- το ρινικό σπρέι
- το εισπνεύσιμο σκεύασμα
- το αυτοκόλλητο
- οι παστίλιες
- τα υπογλώσσια
- Οι τσίχλες διατίθεται σε δόσεις των 2mg και των 4mg. Λαμβάνονται συνήθως για τους δύο πρώτους μήνες μετά τη διακοπή του καπνίσματος. Η νικοτίνη που απελευθερώνεται είναι αρκετή για 30 λεπτά. Η χρήση της συνιστάται κάθε δύο με τρεις ώρες.
- Το εισπνεόμενο σκεύασμα νικοτίνης μιμείται την κίνηση του καπνίσματος και γι αυτό το λόγο είναι ιδιαίτερα προσφιλές στους καπνιστές. Το συγκεκριμένο σκεύασμα απελευθερώνει μεγάλη δόση νικοτίνης στον οργανισμό γι αυτό θα πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο όταν η επιθυμία για τσιγάρο είναι πάρα πολύ έντονη και πάντα σύμφωνα με τις υποδείξεις του γιατρού.
- Το ρινικό σπρέι νικοτίνης δεν πρέπει να χρησιμοποιείται για διάστημα μεγαλύτερο των οκτώ εβδομάδων. Η συνήθης χρήση του έγκειται σε μία με δύο εισπνοές ανά ώρα.
- Το αυτοκόλλητο νικοτίνης διατίθεται σε δόσεις των 5, των 10 και των 15 mg. Πρόκειται για επιθέματα που κολλώνται σε διαφορετικό σημείο του σώματος κάθε φορά. Συνήθως η αρχική δόση είναι 15 mg και μετά τις 3 πρώτες εβδομάδες μειώνεται σταδιακά στα 10 mg και στα 5mg. Όπως ισχύει για όλα τα υποκατάστατα νικοτίνης η χρήση τους δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 8 εβδομάδες.
Διακοπή καπνίσματος με βουπροπιόνη (Zyban)
H βουπροπιόνη είναι ένα αντικαταθλιπτικό ήπιας έντασης το οποίο προκαλεί απέχθεια στο τσιγάρο και παράλληλα μετριάζει τα συμπτώματα στέρησης της νικοτίνης. Πρέπει να λαμβάνεται με ιατρική συνταγή και πάντα υπό ιατρική παρακολούθηση. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία το 68% των καπνιστών που έλαβε θεραπεία βουπροπιόνης κατάφερε να διακόψει το κάπνισμα.
Διακοπή καπνίσματος με βαρενικλίνη (champix)
Η βαρενικλίνη είναι ένα καινούριο φάρμακο που χρησιμοποιείται για τη διακοπή του καπνίσματος. Για να ξεκινήσει κάποιος τη θεραπεία θα πρέπει να έχει καθορίσει τη μέρα που θα σταματήσει το κάπνισμα. Χορηγείται μόνο με ιατρική συνταγή και πάντα υπό ιατρική παρακολούθηση.
Διακοπή καπνίσματος : παρενέργειες των φαρμακευτικών μεθόδων
Η θεραπεία με υποκατάστατα νικοτίνης δεν έχει καθόλου παρενέργειες. Έχουν σημειωθεί μόνο κάποιες τοπικές αντιδράσεις από τη χρήση του αυτοκόλλητου ή του ρινικού σπρέι. Όσον αφορά τη θεραπεία με βουπροπιόνη ή βαρενικλίνη οι παρενέργειες που ενδέχεται να προκύψουν είναι ήπιες με παροδικό χαρακτήρα όπως κεφαλαλγία, ναυτία ή ζάλη και δυσκοιλιότητα.
Διακοπή καπνίσματος και ηλεκτρονικό τσιγάρο
Την τελευταία δεκαετία η χρήση του ηλεκτρονικού τσιγάρου έχει αυξηθεί σημαντικά. Ωστόσο δεν υπάρχουν ακόμη ασφαλή στοιχεία για το κατά πόσο μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο στην προσπάθεια διακοπής του καπνίσματος.